بهینه‌ سازی فضای ذخیره‌ سازی دوربین مداربسته؛ تأثیر کدک و محاسبه ظرفیت هارد

حتی با داشتن دوربین‌های مداربسته متعدد، ممکن است هنگام بازبینی تصاویر متوجه شوید فقط بخشی از فیلم‌ها ذخیره شده‌اند و بقیه پاک شده‌اند. این مشکل رایج، اغلب ناشی از پر شدن سریع فضای ذخیره‌سازی است؛ نه صرفاً تعداد دوربین‌ها، بلکه عواملی مثل نوع کدک، رزولوشن، نرخ فریم و تنظیمات ضبط تأثیر زیادی در مصرف حافظه دارند. در این مقاله، راهکارهای عملی برای کاهش حجم فیلم‌ها، انتخاب کدک مناسب و محاسبه دقیق ظرفیت هارد را بررسی می‌کنیم تا امنیت محیط شما بدون دغدغه حفظ شود.

در این مقاله از هایپر دیجیتال معصومی به بررسی جامع بهینه‌ سازی فضای ذخیره‌ سازی دوربین مداربسته می پردازیم: همچنن:

آنچه در این مقاله می خوانید:

1. چگونه حافظه دوربین مدار بسته را افزایش دهیم
2. چگونه حافظه دوربین مدار بسته را افزایش دهیم
3. تأثیر کدک H.265 و H.264 در کاهش حجم فیلم دوربین مداربسته
4. محاسبه ظرفیت هارد دوربین مداربسته
5. محاسبه ظرفیت هارد دوربین مداربسته با توجه به تعداد دوربین و نوع کدک
6. و..

برای بررسی قیمت و جزییات دوربین های مداربسته هایپر دیجیتال معصومی کلیک کنید.

عوامل تاثیرگذار بر فضای ذخیره‌سازی دوربین مداربسته چیست؟

برای درک بهتر نحوه بهینه‌سازی، ابتدا باید عوامل کلیدی که مستقیماً بر میزان مصرف فضای هارد دیسک تاثیر می‌گذارند را بشناسیم. این عوامل، تعیین‌کننده اصلی میزان داده‌ای هستند که دوربین‌های شما تولید و ذخیره می‌کنند.

1. تعداد دوربین‌های مداربسته

بدیهی است که یکی از مهم‌ترین عوامل موثر بر مصرف فضای ذخیره‌سازی، تعداد دوربین‌های نصب‌شده در سیستم است. هر دوربین، به صورت مستقل، جریانی از ویدیو را ضبط می‌کند. با افزایش تعداد این دوربین‌ها، حجم داده‌های ویدئویی تولیدشده نیز به سرعت افزایش می‌یابد و در نتیجه، هارد دیسک شما سریع‌تر پر می‌شود.

2. وضوح و کیفیت تصاویر ضبط شده

وضوح تصویر، نشان‌دهنده میزان جزئیاتی است که در فیلم ثبت می‌شود و بر اساس تعداد پیکسل‌ها اندازه‌گیری می‌گردد. هرچه وضوح تصویر بالاتر باشد، جزئیات بیشتری قابل مشاهده خواهد بود، اما به همان نسبت حجم فایل‌های ویدیویی نیز افزایش می‌یابد.

• ۱۰۸۰p (Full HD): وضوح بالا با حجم داده متوسط، مناسب برای نظارت عمومی.
• ۴K (Ultra HD): وضوح بسیار بالا با حجم داده سنگین، ایده‌آل برای تشخیص جزئیات دقیق مانند چهره‌ها و پلاک خودروها.

برای مثال، کیفیت ۴K چهار برابر اطلاعات بیشتری نسبت به ۱۰۸۰p ذخیره می‌کند، بنابراین فضای ذخیره‌سازی نیز چهار برابر سریع‌تر پر خواهد شد. انتخاب وضوح مناسب بر اساس نیازهای نظارتی، نقشی حیاتی در مدیریت فضای هارد دیسک ایفا می‌کند.

3. نرخ فریم (FPS)

نرخ فریم (Frames Per Second یا FPS) مشخص می‌کند که در هر ثانیه چند تصویر ثابت ضبط و نمایش داده می‌شود تا حرکت در ویدیو طبیعی به نظر برسد. نرخ FPS بالاتر، ویدیویی روان‌تر و طبیعی‌تر ارائه می‌دهد؛ در حالی که نرخ پایین‌تر می‌تواند باعث ایجاد ویدیوهای کند و ناپیوسته شود.

یک ویدیوی ۳۰ فریم در ثانیه (FPS) بسیار روان‌تر از ویدیویی با ۱۵ FPS خواهد بود. اما فراموش نکنید که افزایش نرخ فریم به معنای ضبط فریم‌های بیشتر در هر ثانیه و در نتیجه افزایش حجم داده‌های ذخیره‌شده است. برای مثال، نرخ ۲۴ FPS تجربه‌ای نزدیک به حرکت طبیعی چشم انسان را فراهم می‌کند.

4. نرخ بیت (Bitrate)

نرخ بیت (Bitrate) مقدار اطلاعاتی است که در هر ثانیه از ویدیوی شما ارسال و ذخیره می‌شود و معمولاً بر اساس کیلوبیت بر ثانیه (kbps) یا مگابیت بر ثانیه (Mbps) اندازه‌گیری می‌شود. به زبان ساده، نرخ بیت نشان‌دهنده چگالی داده در ویدیو است. هرچه نرخ بیت بالاتر باشد، کیفیت تصویر واضح‌تر و جزئیات بیشتر خواهد بود، زیرا اطلاعات بیشتری برای هر ثانیه از ویدیو ذخیره می‌شود. اما این کیفیت بهتر، به معنای استفاده بیشتر از فضای ذخیره‌سازی است.

نرخ بیت با وضوح تصویر و نرخ فریم ارتباطی مستقیم دارد و این سه عامل به شدت به هم وابسته‌اند. وضوح تصویر تعداد پیکسل‌ها، نرخ فریم تعداد فریم‌ها در ثانیه و نرخ بیت مقدار داده اختصاص‌یافته به هر فریم را مشخص می‌کند. تعادل میان این سه عامل برای بهینه‌سازی فضای ذخیره‌سازی و کیفیت تصویر ضروری است.

5. فناوری فشرده‌سازی و کدک‌ها (H.264, H.265)

حتی با تنظیمات بهینه برای وضوح تصویر، نرخ فریم و نرخ بیت، داده‌های ویدیویی خام می‌توانند به سرعت فضای ذخیره‌سازی هارد دیسک را پر کنند. در این شرایط، فشرده‌سازی ویدیو به کمک کدک‌ها راه‌حلی بسیار کارآمد است. کدک‌های فشرده‌سازی مانند H.264 و H.265 (HEVC) الگوریتم‌هایی هوشمند هستند که حجم فایل‌های ویدیویی را بدون افت محسوس کیفیت، کاهش می‌دهند.

نحوه عملکرد این فرآیند به این صورت است که دوربین، جریان داده تصویری را ایجاد می‌کند. کدک فشرده‌سازی این داده‌ها را تحلیل کرده، اطلاعات اضافی یا کم‌اهمیت را شناسایی و سپس داده‌ها را به شکلی فشرده رمزگذاری می‌کند که فضای کمتری اشغال شود. برای مثال، H.265 در مقایسه با H.264 کارایی بهتری دارد و می‌تواند همان کیفیت تصویر را با اندازه فایل کوچکتری ارائه دهد که نتیجه آن صرفه‌جویی چشمگیر در فضای ذخیره‌سازی است.

چگونه فضای ذخیره‌ سازی دوربین مداربسته را بهینه کنیم؟

شناخت عوامل موثر گام اول است. حالا بیایید به سراغ اینکه بررسی بهینه‌ سازی فضای ذخیره‌ سازی دوربین مداربسته و چگونه فضای ذخیره‌ سازی دوربین مداربسته را بهینه کنیم؟ با ما همراه باشید:

1. مدیریت هوشمندانه تعداد و پوشش دوربین‌ها

در هنگام طراحی سیستم مداربسته، به تعداد و محل نصب دوربین‌ها دقت کنید. قرار دادن دوربین‌های بیش از حد در یک نقطه و ضبط تصاویر تکراری از یک منطقه، می‌تواند باعث هدر رفتن فضای ارزشمند هارد شود. با کاهش همپوشانی غیرضروری بین دوربین‌ها، می‌توان فضای ذخیره‌سازی را بهینه کرد. یک سیستم مداربسته کارآمد، نه تنها به داشتن دوربین‌های متعدد، بلکه به یک چیدمان هوشمندانه و هدفمند وابسته است.

2. تنظیم کیفیت تصویر بر اساس اولویت‌ها

برای مدیریت بهتر بهینه‌ سازی فضای ذخیره‌ سازی دوربین مداربسته، باید تعادلی منطقی بین کیفیت تصویر و نیازهای نظارتی برقرار کنید. برای مناطقی که صرفاً نیاز به نظارت کلی دارند، وضوح ۱۰۸۰p معمولاً کافی است. اما در مکان‌هایی که تشخیص جزئیات دقیق‌تر ضروری است، مانند ورودی‌های اصلی، صندوق‌های پرداخت یا مناطق حساس، استفاده از وضوح بالاتر مانند ۴K منطقی‌تر خواهد بود. این رویکرد هوشمندانه از پر شدن بیهوده هارد جلوگیری می‌کند.

3. بهینه‌سازی نرخ فریم (FPS) برای هر منطقه

همانطور که اشاره شد، نرخ فریم بالاتر، حجم داده‌های ذخیره‌شده را افزایش می‌دهد. برای مناطقی با تحرک کم، مانند راهروهای داخلی یا اتاق‌های ثابت، می‌توان از FPS پایین‌تر (مثلاً ۱۰ تا ۱۵ فریم در ثانیه) استفاده کرد تا در مصرف فضای ذخیره‌سازی صرفه‌جویی شود. اما برای مکان‌هایی با تحرک بالا، مانند ورودی‌ها، خیابان‌ها یا مناطقی که نیاز به تشخیص چهره و جزئیات دقیق حرکت دارند، نرخ فریم بالاتر (۲۵ تا ۳۰ فریم در ثانیه) اهمیت پیدا می‌کند.

4. ایجاد تعادل مطلوب بین نرخ فریم، نرخ بیت و کیفیت تصویر

این سه عامل بهینه‌ سازی فضای ذخیره‌ سازی دوربین مداربسته به صورت مستقیم بر یکدیگر تاثیر می‌گذارند. اگر وضوح و نرخ فریم بالا باشد اما نرخ بیت پایین، ویدیو به شدت فشرده شده و کیفیت آن کاهش می‌یابد؛ به طوری که تصویر ممکن است تار یا پیکسلی شود. در مقابل، اگر نرخ بیت بالا باشد، با وجود وضوح و نرخ فریم بالا، ویدیو بسیار شفاف و دقیق خواهد بود، اما فضای ذخیره‌سازی زیادی اشغال خواهد کرد.

بنابراین، هنگام پیکربندی سیستم مداربسته، باید این سه عامل را به درستی متعادل کنید. توصیه می‌شود با دریافت نرخ بیت‌های پیشنهادی از تامین‌کننده سیستم خود، بهترین تعادل بین کیفیت تصویر مورد نیاز و میزان فضای ذخیره‌سازی موجود را پیدا کنید.

5. بهره‌گیری از قابلیت تشخیص حرکت (Motion Detection)

فعال‌سازی و تنظیم دقیق سیستم تشخیص حرکت، یکی از موثرترین روش‌ها برای صرفه‌جویی در فضای ذخیره‌سازی است. با این قابلیت، دوربین فقط زمانی که حرکتی شناسایی می‌شود، شروع به ضبط می‌کند و از ضبط‌های غیرضروری در زمانی که هیچ فعالیتی وجود ندارد، جلوگیری می‌کند. این کار به معنای ذخیره فضای بیشتر برای فیلم‌های ضروری و مهم است.

همچنین، تنظیم حساسیت سیستم تشخیص حرکت نیز اهمیت دارد تا از ثبت اشتباهات ناشی از تحرکات بی‌اهمیت (مانند حرکت برگ درختان یا سایه‌ها) جلوگیری شود و فقط رویدادهای مهم ضبط گردند.

6. استفاده از ضبط زمان‌بندی‌شده

در برخی شرایط، نیازی به ضبط مداوم ۲۴ ساعته نیست. می‌توانید ضبط را بر اساس زمان‌بندی خاص تنظیم کنید. به عنوان مثال، اگر یک محیط در ساعات مشخصی از روز یا فقط در شب نیاز به نظارت دارد، می‌توانید سیستم را طوری برنامه‌ریزی کنید که فقط در آن بازه‌های زمانی فیلمبرداری کند. این روش نیز به کاهش قابل توجه حجم داده‌های ذخیره‌شده کمک می‌کند.

7. انتخاب کدک فشرده‌سازی مناسب (H.265)

در صورت امکان و پشتیبانی دوربین و دستگاه ضبط، همواره کدک H.265 (HEVC) را به H.264 ترجیح دهید. کدک H.265 می‌تواند همان کیفیت تصویر H.264 را با حدود ۵۰ درصد حجم کمتر فایل ارائه دهد. این به معنای دو برابر شدن ظرفیت ذخیره‌سازی هارد دیسک شما با همان کیفیت تصاویر است که خود یک بهینه‌سازی بسیار قدرتمند محسوب می‌شود.

محاسبه ظرفیت هارد دوربین مداربسته با توجه به تعداد دوربین و نوع کدک

پس از درک عوامل موثر و راهکارهای بهینه‌ سازی فضای ذخیره‌ سازی دوربین مداربسته، گام بعدی محاسبه ظرفیت هارد دوربین مداربسته مورد نیاز است. این محاسبه به شما کمک می‌کند تا با اطمینان از اینکه هارد دیسک انتخابی، مدت زمان مورد نظر شما را پوشش می‌دهد، از پر شدن ناگهانی فضای ذخیره‌سازی جلوگیری کنید.

عوامل کلیدی در محاسبه ظرفیت هارد:

• تعداد دوربین‌ها: هرچه تعداد دوربین‌ها بیشتر باشد، نیاز به فضای بیشتری دارید.
• کیفیت تصویر و وضوح (Resolution): دوربین‌های با وضوح بالاتر (مانند ۴K) داده‌های بیشتری نسبت به دوربین‌های ۱۰۸۰p تولید می‌کنند.
• نرخ فریم (FPS): فریم‌های بیشتر در ثانیه، حجم فایل را افزایش می‌دهد.
• کدک فشرده‌سازی: H.265 حجم فایل را تا ۵۰٪ نسبت به H.264 کاهش می‌دهد.
• مدت زمان ضبط (روزها): اینکه می‌خواهید تصاویر چند روز ذخیره شوند.
• روش ضبط: ضبط پیوسته (24/7) بیشترین فضا را اشغال می‌کند، در حالی که ضبط بر اساس تشخیص حرکت یا زمان‌بندی‌شده، به شکل قابل توجهی مصرف فضا را کاهش می‌دهد.

میزان مصرف تقریبی فضای ذخیره‌سازی (برای ضبط 24/7):

برای تخمین تقریبی، می‌توانیم به مصرف روزانه هر دوربین در شرایط ضبط پیوسته (بدون تشخیص حرکت) و با نرخ فریم متوسط (حدود 15-20 FPS) اشاره کنیم:

• دوربین ۱۰۸۰p (2 مگاپیکسل) با کدک H.264: حدود ۲۰ تا ۳۰ گیگابایت در روز برای هر دوربین.
• دوربین ۱۰۸۰p (2 مگاپیکسل) با کدک H.265: حدود ۱۰ تا ۱۵ گیگابایت در روز برای هر دوربین.
• دوربین ۴K (8 مگاپیکسل) با کدک H.264: حدود ۸۰ تا ۱۲۰ گیگابایت در روز برای هر دوربین.
• دوربین ۴K (8 مگاپیکسل) با کدک H.265: حدود ۴۰ تا ۶۰ گیگابایت در روز برای هر دوربین.

بررسی محاسبه ظرفیت هارد دوربین مداربسته با توجه به تعداد دوربین و نوع کدک انجام شد اکنون به بررسی تفاوت H.264 و H.265 در کاهش حجم فیلم دوربین مداربسته می پردازیم.

تفاوت H.264 و H.265 در کاهش حجم فیلم دوربین مداربسته

مثال عملی برای محاسبه ظرفیت هارد:

فرض کنید شما یک سیستم با ۴ دوربین ۱۰۸۰p دارید و قصد دارید تصاویر ۳۰ روز گذشته را ذخیره کنید. دوربین‌ها از کدک H.265 استفاده می‌کنند و به صورت پیوسته ضبط می‌کنند.

1. مصرف روزانه هر دوربین: با کدک H.265 و وضوح ۱۰۸۰p، هر دوربین تقریباً ۱۵ گیگابایت در روز مصرف می‌کند.
2. مصرف روزانه کل سیستم: ۴ دوربین × ۱۵ گیگابایت/دوربین = ۶۰ گیگابایت در روز.
3. مصرف کل برای ۳۰ روز: ۶۰ گیگابایت/روز × ۳۰ روز = ۱۸۰۰ گیگابایت.

۱۸۰۰ گیگابایت معادل ۱.۸ ترابایت (TB) است. بنابراین، برای این سناریو، یک هارد دیسک ۲ ترابایتی (که معمولاً ۲۰۰ گیگابایت از ظرفیت اسمی آن برای سیستم عامل و فایل‌های سیستمی رزرو می‌شود) کاملاً مناسب خواهد بود. اگر از قابلیت تشخیص حرکت استفاده کنید، این فضا می‌تواند به طور چشمگیری کمتر شود.

توجه داشته باشید که این ارقام تقریبی هستند و نرخ بیت دقیق می‌تواند بر اساس مدل دوربین، تنظیمات خاص و پیچیدگی صحنه متفاوت باشد. برای محاسبات دقیق‌تر، بسیاری از تولیدکنندگان دوربین مداربسته و NVR/DVR، ابزارهای آنلاین محاسبه ظرفیت هارد را ارائه می‌دهند که می‌توانند به شما در تخمین دقیق‌تر کمک کنند.

چگونه حافظه دوربین مدار بسته را افزایش دهیم

در پاسخ به سوال چگونه حافظه دوربین مدار بسته را افزایش دهیم ؟ به شما چند عامل کمک کننده را معرفی می کنیم.

1. استفاده از هارد دیسک با ظرفیت بالاتر

اگر دستگاه ضبط شما از هاردهای بزرگ‌تر پشتیبانی می‌کند، تعویض هارد با مدل‌هایی با ظرفیت بیشتر (مثلاً ۲ ترابایت به ۴ یا ۶ ترابایت) ساده‌ترین راه افزایش حافظه است.

2. اضافه کردن هارد دوم یا استفاده از RAID

در دستگاه‌های NVR یا DVR حرفه‌ای، می‌توان هارد دوم اضافه کرد یا از سیستم RAID برای ترکیب چند هارد و افزایش ظرفیت و امنیت داده‌ها استفاده کرد.

3. انتخاب کدک فشرده‌سازی مناسب (مثل H.265)

کدک H.265 نسبت به H.264 حجم فایل‌های ویدیویی را تا ۵۰٪ کاهش می‌دهد. با حفظ کیفیت تصویر، فضای ذخیره‌سازی بیشتری آزاد می‌شود.

4. کاهش رزولوشن یا نرخ فریم ضبط

در مواردی که کیفیت بالا ضروری نیست، می‌توان رزولوشن یا FPS را کاهش داد تا حجم فایل‌ها کمتر شود و مدت زمان بیشتری ذخیره شود.

5. تنظیم حالت ضبط بر اساس حرکت (Motion Detection)

با فعال‌سازی ضبط فقط هنگام حرکت، از ضبط بی‌هدف جلوگیری می‌شود و حافظه بهینه‌تر مصرف می‌شود.

6. استفاده از فضای ذخیره‌سازی ابری (Cloud Storage)

در برخی سیستم‌ها، امکان انتقال فایل‌ها به فضای ابری وجود دارد که می‌تواند حافظه فیزیکی دستگاه را آزاد کند.

با اجرای این راهکارها، می‌توانید حافظه دوربین مداربسته را به‌صورت مؤثر افزایش دهید و از حذف ناخواسته تصاویر مهم جلوگیری کنید.

سخن پایانی

هدف از بهینه‌ سازی فضای ذخیره‌ سازی دوربین مداربسته بود همچنین تلاش کردیم به تمامی سوالات شما از قبیل: چگونه فضای ذخیره‌ سازی دوربین مداربسته را بهینه کنیم؟ تأثیر کدک H.265 و H.264 در کاهش حجم فیلم دوربین مداربسته چگونه است؟ چگونه حافظه دوربین مدار بسته را افزایش دهیم ؟ ومحاسبه ظرفیت هارد دوربین مداربسته با توجه به تعداد دوربین و نوع کدک به چه صورت است؟ پاسخ دهیم امیدواریم توانسته باشیم کمکی کرده باشیم.

با تنظیم دقیق وضوح تصویر، نرخ فریم و نرخ بیت، بهره‌گیری از فناوری‌های فشرده‌سازی پیشرفته مانند H.265 و استفاده از قابلیت‌هایی نظیر تشخیص حرکت و ضبط زمان‌بندی‌شده، می‌توانید حجم داده‌های ضبط‌شده را کاهش دهید، بدون آنکه از کیفیت حیاتی تصاویر کاسته شود. این رویکرد جامع، به شما امکان می‌دهد تا امنیت خود را با اطمینان خاطر بیشتری تامین کنید و از حداکثر ظرفیت سیستم مداربسته‌تان بهره‌مند شوید.